30 Ιαν Άσκηση & παιδικός καρκίνος
Η άσκηση είτε είναι οργανωμένη είτε όχι έχει αντίκτυπο στις χρόνιες ασθένειες. Πιο συγκεκριμένα, στον παιδικό καρκίνο βοηθά στην καλύτερη διαχείριση των συμπτωμάτων. Ο παιδικός καρκίνος χαρακτηρίζεται από παρεκκλίνουσα ανάπτυξη και διαίρεση των κυττάρων, προκαλώντας δυσλειτουργία ιστών και συστημάτων οργάνων καθώς τα δυσλειτουργικά καρκινικά κύτταρα αντικαθιστούν τα υγιή, λειτουργικά κύτταρα. Η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική αφαίρεση του όγκου, τοπική ή ολική ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή ένα συνδυασμό αυτών. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία είναι και οι δύο μη ειδικές κυτταροτοξικές θεραπείες, οι οποίες μπορεί να επηρεάσουν μακροπρόθεσμα την υγεία και την λειτουργικότητα των παιδιατρικών ασθενών, με μια από αυτές τις συνέπειες να είναι και η μειωμένη αντοχή στην άσκηση (1).
Η φυσική δραστηριότητα είναι παράγοντας κλειδί για την ανάπτυξη του παιδιού και φαίνεται ότι βελτιώνει την καρδιοαναπνευστική ικανότητα, τη δύναμη και την ικανότητα να φέρουν επιτυχώς εις πέρας τις καθημερινές τους δραστηριότητες σε ένα μεγάλο εύρος παιδιατρικών χρόνιων ασθενειών (2). Παράλληλα, ενθαρρυντικό είναι το γεγονός ότι περισσότερο από το 80% των παιδιών που θα νοσήσουν θα επιβιώσουν. Ωστόσο, η θεραπεία δεν έρχεται χωρίς κόστος. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με ναυτία, κόπωση, διαταραχή του μοτίβου του ύπνου, πόνο, άγχος και κατάθλιψη. Ακόμα, περίπου το 70% των παιδιών που επιβίωσαν από τον παιδικό καρκίνο αναπτύσσουν επιπλοκές και κατά την ενήλικη ζωή τους, συμπεριλαμβανομένου καρδιομυοπάθειες, παχυσαρκία, ινσουλινοαντίσταση, στρες, οστεοπόρωση και χρόνια κόπωση (3). Η μειωμένη αντοχή στην άσκηση προωθεί τη διατάραξη της αερόβια και αναερόβιας φυσικής κατάστασης τους, τη μείωση της μυϊκής τους δύναμης και τη διατάραξη του νευρομυϊκού συντονισμού, της ισορροπίας και ευλυγισίας τους. Οι επιπλοκές που επιμένουν εξαιτίας της θεραπείας και επιδρούν στη φυσιολογία των παιδιών ποικίλουν από τον τύπο της θεραπείας και της δόσης. Παραδείγματος χάριν, η ενδοφλέβια χημειοθεραπεία και η ολική ακτινοθεραπεία προκαλούν συστημική φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, όπου πιθανόν να βλάπτουν τα αγγειακά ενδοθηλιακά κύτταρα και τα σκελετικά μυϊκά κύτταρα, διαταράσσουν την μεταφορά του οξυγόνου και τον αερόβιο μεταβολισμό των σκελετικών μυών κατά τη διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας (1).
Η προαγωγή της φυσικής δραστηριότητας τόσο των παιδιών που πάσχουν από καρκίνο όσο και των παιδιών που επιβίωσαν είναι πολύ σημαντική, μιας και αυτά τα παιδιά βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για να αναπτύξουν καθιστική ζωή και συννοσηρότητα κατά την υπόλοιπη διάρκεια της ζωής τους (2). Η βιβλιογραφική ανασκόπηση μέχρι τώρα υποστηρίζει ότι η έγκαιρη συμμετοχή σε προγράμματα άσκησης προλαμβάνει ή μειώνει σοβαρές συνέπειες στο μυϊκό σύστημα (1, 2). Παράλληλα, φαίνεται ότι παρά αυτά τα οφέλη είναι μικρό το ποσοστό των παιδιών που γυμνάζονται τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά τη θεραπεία, σε σχέση με υγιείς συνομήλικους τους (4).
